Logo Galaxy Header flex-none

Tải ứng dụng galaxy Cinema

Tra cứu lịch chiếu và đặt vé siêu nhanh

Trang chủ / Blog điện ảnh / Tản Mạn Điện Ảnh Hongkong: Ngô Vũ Sâm Và Kungfu Súng

Tản Mạn Điện Ảnh Hongkong: Ngô Vũ Sâm Và Kungfu Súng

Nhắc đến điện ảnh Hongkong, điều mà số đông liên tưởng đầu tiên sẽ là những thước phim “chưởng” đặc sắc từng làm mưa làm gió trong các thập kỷ trước. Tiếp đến có thể ai đó sẽ gọi ngắn gọn bằng “phim Châu Tinh Trì”. Ngoài ra sẽ có vài ý kiến nhắc đến phim xã hội đen đâm chém các thứ… Những năm gần đây, rộ lên trào lưu tìm kiếm tư liệu về các diễn viên Hoa ngữ thế hệ 80 – 90. Nhiều video và hình ảnh của các nữ minh tinh cùng loạt nam thần thời trẻ với nhan sắc lộng lẫy được chia sẻ, khiến cho cộng đồng mạng phải ngưỡng mộ và cảm thán về một thời kỳ huy hoàng đã qua của phim Hongkong.

Trong năm tháng hoàng kim ấy, có một người góp phần đưa tiếng vang của điện ảnh Hongkong lan tỏa ra thế giới, thậm chí khiến cả Hollywood ở trời Tây cũng phải ca tụng. Đây cũng là người mở ra chương mới cho thể loại phim hành động “made in Hongkong”. Đồng thời sáng tạo nên phong cách đặc trưng trong việc dàn dựng những màn hành động cháy nổ tuyệt hảo, đến mức để lại cảm hứng sâu sắc cho nhiều nền điện ảnh khác. Châu Nhuận Phát hả? Gần đúng rồi đấy, đáp án là Ngô Vũ Sâm – cộng sự kiêm luôn người có ảnh hưởng nhất trong sự nghiệp của Phát Ca.

Ngô Vũ Sâm được xem là một trong những đạo diễn xuất sắc nổi lên ở giai đoạn Làn Sóng Mới Hongkong kéo dài từ cuối thập niên 70 đến đầu thập niên 90. Ông cùng với Từ Khắc, Hứa An Hoa, Quan Cẩm Bằng, Vương Gia Vệ…được xem như các nhà cách mạng đưa điện ảnh Hongkong vang danh thiên hạ, xưng tụng khắp bốn bể năm châu với cái danh “Hollywood phương Đông”.

Ở những ngày đầu sự nghiệp, đạo diễn họ Ngô từng có thời gian làm phụ tá cho Trương Triệt – nhà làm phim huyền thoại của hãng Thiệu Thị. Chính quãng thời gian đấy, ông đã có dịp học hỏi và trau dồi liên tục về tư duy hình ảnh cùng với cách sắp đặt góc máy.

Thập niên 70, phòng vé Hongkong chủ yếu do hãng Gia Hòa và Thiệu Thị thay nhau thống trị. Những ngôi sao như Lý Tiểu Long, Địch Long, Khương Đại Vệ, Trần Quang Thái, Trịnh Phối Phối… chủ yếu nổi trội ở dòng phim “đấm đá”. Thể loại võ thuật với các vị đại hiệp hành tẩu giang hồ, ân oán phân minh cũng là hình ảnh đại diện cho nhiệt huyết can trường của những hảo hán quân tử. Ngô Vũ Sâm cũng không nằm ngoài thời cuộc, ông ngồi ghế chỉ đạo vài tác phẩm võ hiệp, nghiêm túc có, phim hài cũng có. Tất cả đều chỉ ở mức trung bình, không có gì nổi bật.

Vậy hà cớ từ đâu mà Martin Scorsese ngưỡng mộ Ngô Vũ Sâm, cả Quentin Tarantino lẫn Robert Rodriguez đều ngợi ca vị đạo diễn Hongkong kia? Chỉ có 4 chữ thôi – ANH HÙNG BẢN SẮC.

Ra mắt tại các rạp chiếu phim năm 1986, Anh Hùng Bản Sắc là phim hành động nói về cuộc chiến giữa tội phạm với cảnh sát. Từ Khắc là nhà sản xuất, ông đã lên tiếng mời Ngô Vũ Sâm – người mà lúc ấy tưởng chừng đã tính đến chuyện “nghỉ hưu non” để làm đạo diễn.

Đến đầu những năm 80 thì Ngô Vũ Sâm vẫn còn khá chật vật tìm chỗ đứng trong làng giải trí. Khi nhận dự án Anh Hùng Bản Sắc, ông đã nắm bắt cơ hội để phô diễn tài năng. Phim thành công vang dội, được nhiều đánh giá tích cực từ các nhà phê bình. Bên cạnh tài tử gạo cội Địch Long trong vai đại ca trọng tình nghĩa, ngôi sao trẻ Châu Nhuận Phát sau nhiều nỗ lực cuối cùng cũng tỏa sáng, ẵm luôn cả giải Kim Tượng. Riêng Trương Quốc Vinh tuy đất diễn không nhiều nhưng đã tạo dựng được ấn tượng tốt với công chúng, hứa hẹn cho một tương lai đầy rực rỡ trong bước đường dấn thân vào điện ảnh của Ca Ca.

Người gây bất ngờ nhất hiển nhiên phải là Ngô Vũ Sâm. Ông chẳng những cho ra đời một phim hay, mà còn khai sinh ra một trường phái hành động mới vô cùng đặc sắc với cái tên “Kungfu Súng”.

Lâm Lĩnh Đông cũng là đạo diễn nổi tiếng và từng làm phim tại Hollywood. Khi chỉ đạo hành động, ông tập trung khắc họa sự tàn bạo trần trụi và có phần kinh dị. Ngược lại Ngô Vũ Sâm lại khoa trương với những khung hình mỹ miều được trau chuốt cẩn thận.

Hiểu đơn giản thì “Kungfu” là võ, “súng” là vũ khí mà người dùng chỉ việc nạp đạn – nhắm – bắn. “Tí thí bằng súng” thì có gì lạ nhỉ, từ Kỷ Nguyên Vàng ở Hollywood khi dòng phim cao bồi Viễn Tây được ưa chuộng thì không thiếu những màn súng chọi súng đẹp mắt. Cái gọi là “tam hiệp” trong phim Ngô Vũ Sâm cũng là tham khảo từ đặc sản phim cao bồi dạng Mexico khi 3 nhân vật chĩa súng vào nhau. Khác biệt ở đâu?

Thế này, nếu như nhân vật của Clint Eastwood trong The Good, The Bad And The Ugly làm động tác xoay súng rồi ngắm bắn và thu súng. Thì nhân vật trong phim của Ngô Vũ Sâm sẽ giương súng bắn ngay, không ngắm, không chần chừ, tuy nhiên không hề vội vã mà ngược lại rất “đẹp”.

“Đẹp” ở đây là nói đến tư thế cầm súng. Ví dụ như Châu Nhuận Phát có một dáng cầm súng vô cùng “điện ảnh”, đặc biệt là cái cảnh “hai tay hai súng”. Cả Hollywood cũng từng phải ngợi ca về hình ảnh bắn súng của Châu Nhuận Phát, thật sự không tìm được người thứ hai hoàn hảo như vậy.

Trương Triệt là một trong những người áp dụng kỹ thuật slow-motion vào các pha giao đấu. Thế nhưng chính học trò của ông mới là người ứng dụng lối quay chậm kia lên đến đỉnh cao.

Những phân cảnh đấu súng mà Ngô Vũ Sâm tạo ra vô cùng lãng mạn và cũng cực kỳ đẫm máu. Lãng mạn là bởi mỗi phát đạn được bắn ra, khán giả cảm nhận rõ ánh lửa từ thuốc súng, tiếng nổ mang âm thanh rợn người. Đẫm máu là vì ngay lập tức người xem phải rùng mình, bởi họ thấy rõ sự đau đớn khi viên đạn xuyên qua cơ thể, máu tóe ra bắn cả lên tường, vết thương còn tỏa khói bởi nhiệt độ từ mảnh “kẹo đồng” đang ghim trong đấy.

Tuy không phải lúc nào cũng làm tốt và xuất sắc trong mọi trường đoạn hành động, nhưng Ngô Vũ Sâm luôn phấn đấu không ngừng. Các sản phẩm của ông cứ dần hoàn thiện hơn theo thời gian, thỏa mãn về tính nghệ thuật trong nội dung và cả phần hình ảnh.

Từ Điệp Huyết Song Hùng (1989) cho đến Điệp Huyết Nhai Đầu (1990), vẫn giữ sự táo bạo máu lửa ấy Ngô Vũ Sâm chính thức biến hóa đấu súng ngang tầm đấu kiếm.

Chỉ riêng trong Điệp Huyết Song Hùng, tính chân thực nhằm tăng “cảm giác mạnh” được thể hiện qua việc toàn bộ súng được dùng khi quay đều là súng thật. Bị ảnh hưởng bởi luật về súng khá nghiêm nên mọi cảnh đều được thực hiện dưới sự giám sát kỹ càng. Người dân Hongkong lúc ấy từng phản ánh với cảnh sát, họ nhiều lần hứng chịu các phen hú vía nghe tiếng súng trên đường phố. Đặc biệt cảnh quay Lý Tu Hiền truy đuổi tội phạm trên xe điện quá thật, khiến họ tưởng rằng đang gặp nguy hiểm thực sự. Do nhiều cảnh sát hâm mộ Ngô Vũ Sâm nên họ “nới tay” với đoàn làm phim, riêng Ngô Vũ Sâm cũng phải trình bày sự việc với Giám đốc cảnh sát để được phép quay tiếp.

Các nghĩa sĩ giang hồ thuở xưa giờ đây được tái hiện trong bộ dạng áo khoác dài, đeo kính đen hoặc vest trang trọng, miệng ngậm điếu thuốc đầy ngạo nghễ. Mỗi khi súng cướp cò, tùy vào không gian và diễn biến của phim, các nhân vật có thể “ra tay” ở nhiều tư thế khác nhau, hệt như đang thi triển chiêu thức từ bí kíp nào đấy – đây chính là sự độc quyền có 1-0-2 chỉ riêng Ngô Vũ Sâm mới tạo ra được. Binh khí không còn bảo đao hay kiếm sắt, chỉ có súng ngắn hoặc súng dài, cổ trang hay hiện đại đều có thể “ngầu” như nhau.

Khi Lạt Thủ Thần Thám công chiếu năm 1992, phim không những là xuất phẩm cuối cùng của Ngô Vũ Sâm tại Hongkong, mà còn làm cho các nhà chuyên môn điện ảnh khắp nơi phải kinh hoàng thán phục. Bạo lực hơn, phi lý hơn nhưng lại hoa mỹ đến đáng ngạc nhiên. Chỉ riêng cảnh phim ở cuối phim kéo dài hơn 2 phút với loạt “đạn bay” trong bệnh viện đã cho thấy sự thành công tuyệt đối trong việc xây dựng kỹ thuật hành động đỉnh cao của Ngô Vũ Sâm.

Tại Hollywood, từ tác phẩm đầu tiên như Hard Target, cho đến Broken Arrow, Face/Off hay Mission: Impossible 2…, Ngô Vũ Sâm đều để lại dấu ấn với phong cách “Gun-Fu” (Kungfu Súng) của mình. Các màn cận chiến với súng được ví như nhảy múa trên vũ điệu của viên đạn đã được các đạo diễn phương Tây thích thú và học tập.

Ngày nay, không khó để bắt gặp dư âm của Ngô Vũ Sâm trong The Matrix của “chị em” nhà Wachowski, John Wick của Chad Stahelski, Taken, Fast And Furious