[Review] Quán Kỳ Nam: Một Phim Việt Vừa Đẹp Lại Vừa Hay!

Một năm qua, điện ảnh Việt Nam sản xuất hàng loạt tác phẩm. Nhiều phim hay. Nhiều phim đẹp. Một số phim hay và đẹp. Quán Kỳ Nam thuộc số phim vừa đẹp vừa hay này.

Quán Kỳ Nam lấy bối cảnh Sài Gòn năm 1985, giải phóng miền Nam thống nhất đất nước mười năm. Ở thời điểm giao thoa cũ-mới, những trăn trở và mâu thuẫn giữa các thế hệ người Việt Nam được hai biên kịch Leon Lê và Nguyễn Thị Minh Ngọc lồng ghép nhẹ nhàng. Áp phích chú trọng vào chuyện tình hai nhân vật chính nhưng tổng thể đâu chỉ có tình yêu. Vì thế, để hiểu nhiều lớp nghĩa trong phim, người xem cần sở hữu vốn hiểu biết nhất định.

 Khu chung cư bình yên ở Sài Gòn bị khuấy động bởi Khang – anh dịch giả trẻ tuổi, đẹp trai, gia thế tốt. Các cô gái ngay lập tức xoay quanh Khang. Tuy nhiên, Khang chỉ đặc biệt quý mến một góa phụ làm nghề nấu cơm tháng có cái tên trùng với loài trầm hương quý hiếm, chỉ ra đời khi loài cây mang nó bị tổn thương - Kỳ Nam.

Quay hoàn toàn bằng phim nhựa 35mm, ngay từ khi mới tung trailer, Quán Kỳ Nam đã gây chú ý bởi những khung hình đẹp như mơ, đậm chất điện ảnh. Quả thật, màu phim ấm áp và cách tái hiện Sài Gòn năm ấy với góc máy đẹp đến nao lòng là thế mạnh của đạo diễn Leon Lê. So cùng Song Lang ngày trước, khâu dàn dựng tiến bộ hơn hẳn. Quanh quẩn tại chung cư cũ, quẩn quanh ở quán Kỳ Nam nhưng chẳng khiến khán giả cảm thấy tù túng. Dẫu hầu hết bối cảnh diễn ra giữa không gian khu tập thể, không khí Sài Gòn năm 1985 hiện diện trong từng thước phim chiếu rạp.

Bởi khung hình nào cũng như tranh vẽ, Quán Kỳ Nam sẽ đem lại cho khán giả cảm giác đắm chìm giữa cái đẹp như Mùi Đu Đủ Xanh do nhà làm phim lừng danh Trần Anh Hùng thực hiện. Nhiều ý kiến cho rằng, Quán Kỳ Nam giống Tâm Trạng Khi Yêu của huyền thoại Vương Gia Vệ. Tuy nhiên, Quán Kỳ Nam mang lại cảm giác hoàn toàn khác Tâm Trạng Khi Yêu. Khang và Kỳ Nam nào phải Châu Mộ Văn và Tô Lệ Trân. Chuyện tình này nhẹ nhàng, thấm đẫm nỗi buồn nhưng le lói ánh hi vọng.

Dẫu mạch chính là Khang và Kỳ Nam, từ thuở ban đầu gặp gỡ đến dây dưa mập mờ, “tình trong như đã, mặt ngoài còn e” thì Quán Kỳ Nam vẫn dành thời lượng cho nhiều mối quan hệ khác. Đó là tình làng nghĩa xóm, là phận người giữa buổi giao thời. 135 phút Quán Kỳ Nam vừa đủ chứ không làm người xem thấy dài dòng.

Nam diễn viên xuất sắc nhất giải Kim Chung – Liên Bỉnh Phát lại có tiếp tục có vai diễn hay. Khang là chàng trai gần như hoàn hảo thời đó, “vừa hồng vừa chuyên”, thông minh và nhạy bén. Khang nhẹ nhàng, tinh tế, nồng nhiệt nhưng luôn biết điểm dừng. Là dịch giả mới, nhờ mối quan hệ họ hàng mà Khang được giao cho quyển Hoàng Tử Bé nổi danh, anh hết sức chú tâm, trau chuốt từng câu từng chữ. Cũng chính quyển sách này kéo gần mối nhân duyên với cô chủ quán Kỳ Nam. Vẻ ngoài tài tử, ăn hình điện ảnh của Liên Bỉnh Phát là điểm cộng nổi bật cho Khang, cách nhả thoại nhẹ nhàng bằng chất giọng trầm ấm là điểm chết người thứ hai. Liên Bỉnh Phát đúng là chàng thơ của đạo diễn Leon Lê!  

Đối diễn Liên Bỉnh Phát phát huy tối đa sở trường nhờ vai diễn như “đo ni đóng giày”, Đỗ Thị Hải Yến vẫn nhỉnh hơn một chút. Đỗ Thị Hải Yến đóng phim từ năm 12 tuổi. Năm 2000, cô dần nổi danh qua Mùa Hè Chiều Thẳng Đứng. Năm 2002, cô ghi dấu ấn tượng bằng Người Mỹ Trầm Lặng. Vài chục năm dấn thân vào nghệ thuật, Đỗ Thị Hải Yến sở hữu lượng phim khá ít ỏi. Tuy nhiên, dù là vai diễn gây sốc như ở Chơi Vơi, cá tính như Cánh Đồng Bất Tận hay giàu nội tâm như Chuyện Của Pao, vai nào Đỗ Thị Hải Yến cũng làm tốt.

Trở lại điện ảnh sau mười năm thông qua Quán Kỳ Nam, Đỗ Thị Hải Yến cho thấy, nếu không phải cô sẽ khó ai thể hiện tốt được hình ảnh người góa phụ dịu dàng mà kiêu hãnh, vừa lí trí vừa mãnh liệt. Kỳ Nam ít nói nhưng mỗi câu mỗi từ mỗi cách nhấn nhá nhả thoại đều chạm tới tim khán giả. Đặc biệt, đôi mắt biết nói của cô giúp nhân vật thể hiện tầng tầng lớp lớp mâu thuẫn nội tâm nhân vật. Nỗi niềm khắc khoải, mong nhớ con trai và tình yêu chẳng thể tiến tới.

Dàn diễn viên phụ: Ngô Hồng Ngọc, Lê Văn Thân, Trần Thế Mạnh, Lý Kiều Hạnh, Phương Bình... đều xuất sắc. Dẫu không phải là những gương mặt bảo chứng phòng vé, họ giữ chân người xem nhờ nét diễn chân phương, mộc mạc. Mỗi người là một mảnh ghép, giúp công chúng thật sự sống lại tháng năm dĩ vãng.

Quán Kỳ Nam hay và đẹp. Lẽ dĩ nhiên, trong bất cứ thời kì điện ảnh nào, dù nhiều phim hay hoặc nhiều phim chưa hay, một tác phẩm hay và đẹp như Quán Kỳ Nam cũng xứng đáng được khán giả ra rạp thưởng thức.