[Review] Crimson Peak: Vở Bi Kịch Màu Đỏ

“Gothic Romance” là thể loại không còn tên trong từ điển điện ảnh hiện nay. Nhưng là thể loại có ảnh hưởng nhất đến thời thơ ấu của Guillermo del Toro, đạo diễn lừng danh với bộ phim kinh dị đạt giải Oscar năm 2006 Pan’s Labyrinth. “Crimson Peak”, như lời ông nói, không phải là phim kinh dị thuần chất, mà là lá thư tình dành cho thể loại quá vãng kia.

 

Với những người chưa từng nghe qua, thì đây là thể loại chuyện tình lãng mạn chuyển thể từ các quyển tiểu thuyết Gothic, vốn thịnh hành vào thế kỷ 19. Đặc điểm là thường gắn liền với chủ đề cái chết, ma quái, nỗi sợ hãi và mang tính chất Công giáo. Nó ghi dấu ấn đậm nét bằng cách sử dụng kiến trúc và màu sắc ấn tượng đặc trưng, cũng như sự u tối và các cao trào giật gân. Lối dẫn truyện mô phỏng phong cách kịch nói, tương tự như các vở kịch của Shakespeare.

Đó là thể loại mà cậu bé Toro ngày thơ bé say mê, nhưng gần như biến mất khỏi đời sống điện ảnh ở 40 năm sau. Thực ra ông đã viết kịch bản của Crimson Peak ngay từ thời điểm Pan đang thành công vang dội. Nhưng vì nhiều lý do, chủ yếu là việc phải đảm nhiệm các dự án lớn như Hell Boy hay Pacific Rims, khiến bộ phim phải trì hoãn gần 10 năm sau.

Crimson Peak, như lời Toro miêu tả, không phải là một phim kinh dị. Không phải thể loại đã làm nên tên tuổi của ông với The Devil’s Backbone vào năm 1994, dù vẫn có xuất hiện ma quỷ và các thế lực siêu nhiên. Như thường lệ, chúng không phải trung tâm câu chuyện, dù lời thoại đầu tiên xuất hiện ở khung cảnh thị giác ấn tượng về nhân vật Edith ở đầu phim là “Hồn ma là có thật.” Ma quỷ, các màn hù dọa, chỉ đóng vai trò lớp nền cảm giác cho câu chuyện chính là về con người và bóng tối sâu thẳm bên trong họ.

Edith, do “nàng Alice” Mia Wasichowska thủ vai, là con gái của chủ thầu giàu có tại Luân Đôn. Cô có khả năng nhìn thấy hồn ma từ bé, và say mê việc viết đúng thể loại truyện đó. Cô nhanh chóng phải lòng chàng tòng nam tước quyến rũ Thomas (Tom Hiddleston), khi anh ta đến kêu gọi góp vốn cho chiếc máy lấy đất sét tự chế. Thomas, cùng người chị Lucille (Jessica Chastain), sở hữu một ngôi nhà cổ bên nước Mỹ xa xôi, và nuôi sống mình bằng việc khai thác đất sét đỏ. Vào mùa đông, lớp đất sét sẽ phủ kín đỉnh đồi để tạo nên tên gọi có trong tựa phim, “Đỉnh Máu.”

Sau nhiều biến cố, Mia chấp thuận lời cầu hôn của Thomas, và cùng anh sang Mỹ đến ở ngôi nhà mới. Nơi những khứ khủng khiếp nhất, bao gồm các hồn ma bóng quế ẩn hiện, và bí mật sâu thẳm đang che dấu, sẽ dần hiển lộ theo cách kinh hoàng mà cô chưa từng nghĩ đến.

Crimson Peak là một nỗ lực đáng ngợi khen của Toro trong việc mang lại những giá trị cũ về lại trong lớp áo điện ảnh mới. Chúng ta sẽ thấy những góc quay chỉ xuất hiện ở các phim thời kỳ đầu điện ảnh, nổi bật là góc quay co tròn chẳng còn mấy ai sử dụng, và lối dẫn truyện theo từng chương hồi đặc trưng của chuyện tình chính kịch. Phải nói rằng những người trông chờ một bộ phim đáng sợ hoặc ám ảnh, như thể Pan’s Labyrinth, họ sẽ phải thất vọng. Dường như những tháng năm là phim giải trí có ảnh hưởng đôi chút đến tư duy kinh dị của Toro, hoặc khiến ông lạc hậu đôi chút. Ông chỉ sử dụng lại những mánh hù dọa cũ, theo đúng tiêu chuẩn và dễ đoán định. Tuy nhiên, đặt trong nhận thức rằng, phần kinh dị chỉ là phụ, thì nó đã đạt được mục đích, là phủ lấy phim bằng không khí ma quái phù hợp, giống như soạn sẵn sân khấu cho màn trình diễn của các diễn viên.

Các diễn viên ở đây, không chỉ là ba nhân vật chính bằng xương bằng thịt. Mà còn là các yếu tố về thị giác như kiến trúc, màu sắc, trang phục, các yếu tố về âm nhạc với điệu valse đặc trưng quyến rũ, các yếu tố về chi tiết biểu tượng như chiếc chìa khóa và tầng hầm, tất cả, tổng hòa lại thành một vở kịch, chính xác là một vở bi kịch mê đắm về tình yêu bí mật, quá khứ ám ảnh và lòng hận thù. Chúng ta sẽ không hề tốn thời gian để cảm thấy tài năng của Toro, cả sự tỉ mỉ của ông trong việc dựng bối cảnh và sắp xếp màu sắc. Màu đỏ là chủ đạo, mà đỏ của máu, của đất sét, của những linh hồn vốn vưởng, tương phản ấn tượng với màu trắng của tuyết, của làn da Edith, sự trong trắng của mình, và màu trắng đó lại tương phản với bóng đêm đang bao phủ lấy người chị Lucille, trong một bức tranh tổng thể hoàn chỉnh và đậm chất nghệ thuật. Không có gì phải nói nhiều về điều này, bởi đây vốn là thế mạnh của Toro, người được giới điện ảnh tôn trọng chỉ sau vài bộ phim đầu tay, bởi khả năng phù thủy của ông trong việc tạo nên không khí kỳ quái cần thiết, theo cách đặc biệt không thể tìm thấy ở nơi khác.

Thế giới đó, gói gọn trong một ngôi nhà, mà mỗi góc tối đều như đang ẩn chứa một câu chuyện, được tôn lên bằng diễn xuất tuyệt vời của dàn diễn viên. Tom Hiddleston rõ ràng cần được chú trọng và giao thêm nhiều vai chính hơn nữa, bởi sự cuốn hút tự nhiên của anh. Đặc biệt với những vai diễn đòi hỏi chiều sâu tâm lý và những nút thắt phức tạp ở biểu hiện gương mặt. Hiddleston có đôi mắt sâu thẳm phù hợp cho các vai này, cũng như gương mặt góc cạnh hút hồn. Ban đầu vai Thomas dự định được giao cho tài tử Benedict Cumberbatch, và dù chúng ta vẫn tin rằng anh sẽ mang đến một Thomas thú vị, thì có lẽ Hiddleston mới là người phù hợp. Mia Wasichouska cũng tương tự, như thể được đo ni đóng giày cho vai Edith. Bằng cảm quan tự nhiên, chúng ta vẫn có thể nhận thấy sự tương đồng giữa Edith và Alice, những cô gái như thể bước ra từ truyện cổ Bắc u, bị lạc đến nơi lạ và tìm kiếm đường trở về.

Nhưng vai diễn khó nhất trong một vở kịch tình cảm, cũng như vai khó nhất trong các phim anh hùng, sẽ dành cho nhân vật phản diện. Là Jessica Chastain. Thực sự rất khó để đánh giá diễn xuất của cô trong Crimson Peak. Một mặt, cô hòa hợp hoàn hảo với dòng chảy tự nhiên của câu chuyện, mang đến cho nó cả vẻ kịch tính và lạnh lùng nó cần đến. Mặt khác, dường như cô còn thiếu một chút, chỉ một chút thôi nhưng đôi khi là tất cả, để có thể chạm đến mức độ xuất sắc để nâng tầm vai diễn thành kiệt tác. Như khi ta so sánh với vai diễn của Rosamund Pike trong Gone Girl vào năm ngoái. Ta sẽ thấy Chastain bị thua thiệt, và có thể hoàn toàn nằm ở phẩm chất tự nhiên, chứ không phải ở tài năng.

Và dù không có được nội dung hay kịch tích bất ngờ, khó có thể gọi câu chuyện của Crimson Peak là mới mẻ hay nguyên gốc dù ở các chi tiết nhỏ, đây vẫn là bộ phim xuất sắc. Xuất sắc trong việc mang đến trải nghiệm chưa từng có trước đó bằng sự kỳ công đến mức phi thường của Toro, với lối kể xe kẽ giữa kinh dị và lãng mạn mượt mà, đưa người xem đứng trước một sân khấu kịch. Vở kịch mà họ sẽ thích thú theo dõi và bị cuốn theo không chút ngơi nghỉ. Vở kịch với rất nhiều thứ để họ phải chú ý đến nhưng không bị phân tâm bởi trình độ dẫn chuyện bậc thầy. Vở kịch với màu đỏ sẽ còn ám ảnh trong tâm trí họ, không phải là cảm giác sợ hãi, mà là thỏa mãn với hành trình cảm xúc đầy đặn và ấn tượng khó phai mờ. Vết gợn duy nhất, như mọi khi, là tình trạng phim bị cắt ở một cảnh quan trọng vì mức độ bạo lực. Nhưng chẳng phải là điều xa lạ.

Dĩ nhiên Crimson Peak không phải là phim có thể so sánh với Pan’s Labyrith, ở bất kỳ mặt nào. Nhưng đây sẽ là bộ phim khiến cả khán giả và giới phê bình sẽ phải nhắc đến cái tên Guillermo del Toro một thời gian dài nữa, cho đến kỳ Oscar năm nay.